Глобальная цивилизация: различия между версиями

 

===[[Станислав Лем]]===

{{Q|Между цивилизацией, такой как наша — относительно примитивной, и в высшей степени сложной — как будущая, есть по меньшей мере такая разница, как между машиной в классическом смысле и в смысле живого организма. Машины в классическом смысле и «простые» цивилизации имеют различные разновидности самовозбуждающегося колебания, неконтролируемые колебания параметров, которые вызывают здесь кризис экономический, там — голод, где-то отравление фалидомидом или неожиданное [неприятное] открытие,..|Оригинал=Między cywilizacją taką jak nasza, względnie prymitywną, a wysoce złożoną, jak przyszła, jest taka różnica mniej więcej, jak pomiędzy maszyną w sensie klasycznym i w sensie organizmu żywego. Maszyny w sensie klasycznym i cywilizacje „proste” wykazują rozmaite rodzaje oscylacji samowzbudnej, niekontrolowalne wahnięcia parametrów, które powodują tu kryzys ekonomiczny, tam głód, ówdzie zatrucie thalidomidem lub nagłe odkrycie,..|Автор=«[[Сумма технологии. Послесловие к дискуссии]]», 1965}}

 

{{Q|Каждому водителю, который долго и с большой скоростью путешествовал ночью, известно явление мнимого сокращения освещённой части дороги, которая раскрывается перед фарами автомобиля; это пространство, которое выглядит значительным на небольших скоростях, по мере увеличения скорости начинает как бы проваливаться под автомобиль. Что-то подобное происходит с цивилизацией, набирающей взрывную, стремительную скорость движения с той минуты, когда накопленные за столетия запасы информации, как некоторый эквивалент топлива, вдруг возгораются и обеспечивают ускоренный полёт; и в такой ситуации нам ещё более потребны прогнозы, поскольку всё меньшие отрезки времени отделяют точки, в которых нужно принимать соответствующие решения, от точек, в которых уже любые решения могут оказаться запоздавшими, но одновременно уменьшается достоверность предсказаний, особенно долгосрочных.|Оригинал=Każdemu kierowcy, który długo i szybko podróżował nocą, znane jest zjawisko pozornego kurczenia się oświetlonej części drogi, jaka rozpościera się przed reflektorami auta; przestrzeń ta, wyglądająca na znaczną przy niewielkich chyżościach, w miarę wzrostu tempa jazdy zdaje się jakby zapadać ku samochodowi. Coś podobnego zachodzi też z cywilizacją, nabierającą pędu eksplozywnego z chwilą, kiedy nagromadzone sekularnie zapasy informacji, więc niejaki odpowiednik paliwa, zapalą się wreszcie i dadzą przyspieszający ciąg; prognozy są nam wprawdzie coraz bardziej potrzebne w takiej sytuacji, ponieważ coraz mniejsze odcinki czasu oddzielają miejsca, w których trzeba podejmować właściwe decyzje, od miejsc, w których mogłyby już wszelkie decyzje okazać się spóźnione, lecz jednocześnie wierzytelność, zwłaszcza długodystansowych przepowiedni, maleje.|Автор=«[[Фантастика и футурология]]», книга 2 ([[Фантастика и футурология (книга 2)#От фантастической философии к историософической фантастике. Борхес и Стэплдон|«От фантастической философии к историософической фантастике. Борхес и Стэплдон]]), 1970}}

 

 

== Поэтические цитаты ==